)
Alles over cryotherapie en biohacking
Je (sportieve) prestaties verbeteren, beter omgaan met pijn of afvallen: we willen het allemaal wel. Steeds meer mensen ontdekken daarom cryotherapie en biohacking. Maar werken deze methoden wel echt? Wat houden deze methoden in? En wat zijn de voordelen en de nadelen?
Wat is cryotherapie precies?
Cryotherapie betekent dat een medisch professional (extreme) koude toepast als medische behandeling voor een klacht. Meestal gaat het om beschadigd weefsel. Kou zorgt voor het verminderen van bijvoorbeeld ontstekingen. Ook gaat het pijn tegen en vernauwen de bloedvaten. Vroeger kende je cryotherapie vooral van de wratten. In de dermatologie werd dan een vriesbehandeling ingezet om van wratten af te komen.
'Cryo' betekent ‘koude’ en ‘therapeia’ voor ‘genezen’. Cryotherapie is dus het genezen met koude. Het is geen nieuwe therapie: al in 1978 werkte dr. Toshiro Yamauchi als een van de eerste artsen met extreme koude voor pijnbestrijding. Hij werkte vooral veel met patiënten die reumatische artritis hadden. Vaak werd verondersteld dat reumapatiënten juist baat zouden hebben bij warmte, maar Yamauchi kwam erachter dat kou het lichaam op meerdere niveaus kan beïnvloeden.
Waarvoor helpt cryotherapie?
Cryotherapie helpt voor verschillende dingen. We noemden al even het verminderen van ontstekingen en het verbeteren van de huid. Met extreme koude zijn beschadigingen aan de weefsels te behandelen. Zo kunnen ontstekingen worden tegengegaan, evenals blaarvorming of het afsterven. In de dermatologie wordt daarvoor vloeibaar stikstof gebruikt, met een kookpunt van -196 graden.
Het werkt ook tegen bijvoorbeeld acne, eczeem, psoriasis en rosacea. Daarnaast werkt het ook prima voor:
Het verbranden van vet;
Het verjongen van het lichaam;
Verbetering van de huidstofwisseling;
Meer haar- en nagelgroei;
Strakker maken van de spieren;
Strakker maken van de huid;
Cellulitis verminderen;
Vermindering van huidproblemen.
Je kunt cryotherapie dus voor allerlei zaken inzetten. In principe kun je elke behandeling met koude wegzetten onder cryotherapie. Veel mensen denken bij deze vorm van therapie aan bijvoorbeeld een koelcel waar je in kunt zitten. Hoewel dat steeds vaker gedaan wordt, omvat cryotherapie veel meer. Zo zou je ook koud douchen of een ijsbad nemen een vorm van cryotherapie kunnen noemen.
Waarom een ijsbad nemen?
Een ijsbad is ontzettend koud, maar niet zo koud als de extreme temperaturen die gangbaar zijn in de cryotherapie. Een ijsbad is idealiter tussen de 4 en de 6 graden. Kouder heeft geen zin: daar krijg je alleen maar last van. Een ijsbad wordt vaak genomen door sporters. Ze gebruiken het om spierpijn, ontstekingen en beschadigingen in de spieren tegen te gaan na een training.
Maar niet alleen sporters hebben baat bij een ijsbad. Wil je de dag goed starten, dan is de dag met een lekker koud bad beginnen een goed idee. Het geeft je een enorme energieboost en je maakt er het gelukshormoon van aan. Je hebt het idee dat je heel even onoverwinnelijk bent. Dat is ook niet zo gek: in een heel koud bad gaan zitten is best wel een prestatie.
Als je een ijsbad neemt, verbeter je ook meteen je weerstand. Bovendien activeert een ijsbad het bruine vet in je lichaam. Dat kan je ook helpen bij afvallen. Als je dan ook nog eens flink aan het rillen bent, gaat het afvallen sneller. Je denkt misschien dat rillen ongezond is, maar rillen is juist een heel gezonde, normale reactie van ons lichaam. Natuurlijk moet je het niet overdrijven, maar dat geldt voor alles.
Met een ijsbad geeft je een reset van je lichaam: het lichaam schrikt van de kou en er komt adrenaline vrij. Je hartslag stijgt. Je lichaam doet z’n best om weer lekker warm te worden. Daardoor raak je ontspannen. Bij het nemen van een ijsbad doe je bovendien ademhalingsoefeningen, die er ook voor zorgen dat je meer ontspannen raakt. Een koud bad werkt dus goed voor stress: je lichaam laat spanning los.
Wat is biohacking?
Koudetherapie kan je zien als een vorm van biohacking: je lichaam zo aanpassen dat je je er prettiger in voelt. Eigenlijk is het best lastig om vlijmscherp uit te leggen wat biohacking is. Er is niet echt een definitie. De ene vindt het ‘klooien aan zijn lijf’ een vorm van biohacking, terwijl een ander het toch echt definieert als ‘je omgeving beïnvloeden om optimaal te presteren en functioneren’.
Het jammere is dat biohacking een slechte naam heeft gekregen. Op televisie zie je allerlei extreme manieren om je lichaam te verbeteren. Dat terwijl het helemaal niet nodig is om zo extreem aan de slag te gaan. De echte professionele biohackers gaan vooral aan de slag met kleine stapjes: ze maken gebruik van biologie en technologie, in combinatie met systeemdenken en persoonlijke experimenten.
Wat doet een biohacker?
Biohackers proberen de grenzen van de menselijke capaciteit op te rekken. Tenminste, als je de woorden van biohacker Peter Joosten volgt. Dat kan op allerlei manieren. Niet alleen door extreme experimenten aan te gaan, maar bijvoorbeeld ook met elektronica. Die kun je inzetten om jezelf te verbeteren. Het gaat om het constant verbeteren van je lichaam, op welke manier dan ook.
Biohacking heeft niet per se altijd met sport te maken. Zo zijn er ook biohackers die bijvoorbeeld een chip in hun hand laten zetten, om te kijken hoeveel informatie ze kunnen opslaan en hoe ze die informatie kunnen gebruiken. Weer andere biohackers zijn bezig met de menselijke intelligentie, om op die manier duizend jaar te kunnen leven. Er is dus een heel grote variatie in biohacking.
Voorbeelden van biohacking
Wil je zelf aan de slag met biohacking? Dan kun je alvast wat kleine stappen nemen. We geven je een paar voorbeelden die je kunt doen, zonder grote gevolgen.
Wandelen zonder afleiding:
We zijn gewend om te hardlopen met een lekker muziekje op. Het zou ons motiveren. Maar het leidt ook gigantisch af, zeggen biohackers. Als je gaat wandelen zonder enige afleiding, kun je je helemaal concentreren op jezelf en op je omgeving. Geniet van alle vogeltjes en geluiden. Hiermee stimuleer je jezelf ook mentaal: wat zie je, en wat voel je?
Juiste mix presteren en rusten
De juiste afwisseling vinden tussen presteren en rusten, kun je zien als een vorm van biohacking. Rusten wordt enorm onderschat. Bij rust denken we al snel aan lui zijn: hard gaan en veel sporten, dat is toch juist goed voor je? Dat is een groot misverstand. Rusten is niet zonde van je tijd, maar een momentje van compensatie. Na een grote inspanning moet je lichaam tot rust komen om zichzelf te kunnen herstellen. Dát is juist wanneer er winst behaald wordt.
Kou
Kou kunnen we zien als een vorm van biohacking. Je lichaam schrikt van kou. Zwemmen in koud water kan een goede training zijn voor de bloedvaten. Bepaalde bacteriën worden gekookt, omdat je temperatuur heel even boven de 40 graden komt. Op die manier verbeter je je immuunsysteem. Hoe lang je in het koude water blijft, is niet belangrijk. Een minuut of 2 is al prima. Het gaat allemaal om de schrikreactie en het gevoel dat daar op volgt.
Biohacking gaat niet om overdrijven. Biohacking gaat niet om extreme dingen doen. Biohacking gaat om je lichaam af en toe even te laten schrikken, zodat het zichzelf weer kan resetten. Op die manier presteer je beter.
Is biohacking kwakzalverij?
Op televisie heb je waarschijnlijk ‘The Biohack Project’ gezien. Professionele biohackers zijn niet blij met dat programma. Door de opbouw van het programma lijkt het alsof biohacking klinkklare onzin is. Alsof het kwakzalverij is. Het programma ging dan ook over allerlei dure, nutteloze supplementen en extreme experimenten. Het staat zo ver af van waar biohacking echt om gaat. Het gaat om het aanpassen van jezelf, om zo optimaal mogelijk te presteren.
Biohacking is normaal gezien dus geen kwakzalverij. Het bestaat in allerlei vormen, en wat voor de een werkt, werkt voor de ander niet. Wil je aan de slag gaan met biohacking, dan is het aan te raden om dat te doen bij professionele partijen en onder medisch toezicht.
Kun je beter presteren met cryotherapie en biohacking?
Cryotherapie en biohacking kunnen je prestaties zeker op een positieve manier beïnvloeden. Maar zoals gezegd: elk lichaam reageert anders. Cryotherapie is over het algemeen heel zinvol als je verschillende fysieke en mentale doelen wilt bereiken. Er is geen overtuigend bewijs dat het de prestaties voor iedereen verbetert in elke situatie, maar dat is bij meerdere therapieën het geval. Het beste wat je kunt doen is een keer een koude douche nemen en kijken hoe je reageert. Als je een positief effect merkt, kun je bijvoorbeeld een ijsbad nemen. Merk je daar een positief effect op, dan kun je het vaker, kouder en langer doen.
Biohacking bestaat in verschillende vormen: het aanpassen van je dieet, het monitoren van je lichaamsfuncties.. Of het werkt, hangt af van de specifieke interventies die je kiest. Ook hangt het af van hoe goed ze zijn afgestemd op je behoeften. Nogmaals: je kunt het best zelf ontdekken wat voor jou werkt en wat niet voor jou werkt. Wil je je prestaties verbeteren, vraag dan altijd om advies bij een professionele zorgverlener, voordat je zelf ingrijpende veranderingen aanbrengt aan je levensstijl.